Badania archeologiczne w Czersku
W roku 2014 Stowarzyszenie Przyjaciół Państwowego Muzeum Archeologicznego współfinansowało wykopaliskowe badania archeologiczne na stanowisku 64 w Czersku, gm. Góra Kalwaria, pow. piaseczyński.
Badania wykopaliskowe w Czersku prowadzone są przez Państwowe Muzeum Archeologiczne od 2008 roku. Podczas siedmiu sezonów badań odkryto pozostałości cmentarzyska ludności kultury przeworskiej, datowanego na czas od II wieku przed Chr. do III w. po Chr. Na tym samym terenie, około 3 tysięcy lat temu, u schyłku epoki brązu, znajdowała się także osada ludności kultury łużyckiej.
W ciągu tych kilku lat przebadano znaczną część nekropoli (około 2200 m2), odkrywając ponad 200 grobów ciałopalnych kultury przeworskiej.
Miały one formę większych lub mniejszych jam, w których składano spalone szczątki zmarłych umieszczane w specjalnych naczyniach-popielnicach lub wsypywano je wprost do jamy. Niestety dary grobowe w większości przypadków zostały zniszczone w ogniu stosu pogrzebowego, a jedyne elementy jakie mogły się zachować to wytwory z żelaza, brązu czy kamienia.
Do najczęstszych znalezisk należą elementy stroju: sprzączki, okucia pasa, zapinki do spinania szat. Równie często znajdowane są przedmioty codziennego użytku takie jak: noże, grzebienie, zestawy do krzesania ognia, igły, szydła, przęśliki czy osełki. Zaskakującą dużą część spośród odkrytych pochówków stanowią groby wojowników pochowanych z elementami uzbrojenia takimi jak: groty włóczni i oszczepów, tarcze z których zachowują się jedynie ich metalowe okucia, miecze żelazne oraz ostrogi.
W tegorocznym sezonie badawczym udało się uchwycić południową i południowo wschodnią granicę nekropoli. W innych częściach cmentarzyska natrafiono na pozostałości kilkunastu pochówków silnie zniszczonych przez intensywne użytkowanie pól. Udało się zadokumentować dna jam grobowych z fragmentami naczyń ceramicznych i przepalonych kości ludzkich. Na uwagę zasługuje okryty grób popielnicowy 197 z bronią: żelaznym grotem, okuciem tarczy tzw. umbem i imaczem, i nożem żelaznym. Mocno zniszczonym pochówkiem wojownika był także jamowy grób 214, na dnie którego została złożona żelazna pochwa miecza.
Cmentarzysko w Czersku położone jest na terenach niegdyś zalewanych okresowo przez Wisłę. Przypuszczalnie znajdowało się ono pierwotnie na wyspie lub dużej wydmie. Dotąd nie znano założeń sepulkralnych z tego terenu. Odkryte zabytki pozwalają sądzić, że jest to jedno z najważniejszych stanowisk kultury przeworskiej na Mazowszu. Na ich podstawie można stwierdzić, że mieszkańcy tych terenów utrzymywali dalekosiężne kontakty z odległymi krajami, co potwierdzają liczne znaleziska przedmiotów pochodzących z terenów Cesarstwa Rzymskiego, Skandynawii oraz obszaru dzisiejszych Niemiec
Badania wykopaliskowe wspiera regularnie Gmina Góra Kalwaria i Towarzystwo Opieki nad Zabytkami oddział Czersk. W roku 2014 wsparcia finansowego udzieliła także firma DN Aura.
Za co gorąco dziękujemy.
Katarzyna Watemborska-Rakowska
